Geloof het slachtoffer

Acteur Johnny Depp mag van de rechter tijdelijk niet meer in de buurt komen van Amber Heard. Zij vroeg vorige week maandag een scheiding aan, beschuldigde hem afgelopen vrijdag van huiselijk geweld en vroeg om een straatverbod.

Op foto's is de actrice te zien met een blauwe plek op haar gezicht. In haar aanklacht beschrijft ze meerdere instanties van huiselijk geweld. Depp zou haar meerdere keren hebben geslagen en bedreigd. In minstens twee van de gevallen waren vriendinnen van Heard getuige. Ook persoonlijke beveiligers van Depp zouden getuige zijn geweest.

Heard heeft een scheiding aangevraagd en eist compensatie van het gerechtshof. 'Gedurende onze hele relatie heeft Johnny me verbaal en fysiek mishandeld. Ik kreeg excessieve emotionele, verbale en lichamelijke mishandeling te verduren van Johnny, waaronder woedende, vijandige, vernederende en bedreigende aanvallen als ik zijn autoriteit betwijfelde of het oneens was met hem,' verklaarde zij.

De advocaat van Johnny Depp beschuldigt Heard ervan te liegen om haar vervreemde echtgenoot te dwingen tot een schikking en ontkent alle aantijgingen.

Één van de richtlijnen voor hulpverlening bij huiselijk geweld is 'geloof het slachtoffer'. Slachtoffers zijn vaak geneigd om hun mishandeling te verbergen, te rechtvaardigen of te bagatelliseren. Het is soms moeilijk om voor te stellen dat iemand die je kent anderen zou mishandelen. Plegers van huiselijk geweld laten vaak een hele andere kant van zichzelf zien aan de buitenwereld als aan het slachtoffer.

In het geval van beroemdheden worden deze laatste problemen uitvergroot. Niet alleen is een horde fans persoonlijk geïnvesteerd in het goede imago van hun favoriete acteur, hele filmstudio’s zijn financieel afhankelijk van zijn populariteit. Het zal daarom niemand verbazen dat er wel meer succesvolle acteurs en regisseurs rondlopen in Hollywood die beschuldigd zijn van huiselijk en seksueel geweld, zonder dat hun carrière daardoor in het slop is geraakt.

In de roddelpers wordt er gespeculeerd dat het huwelijk tussen de twee acteurs in moeilijkheden kwam omdat Depp jaloers was op de hechte band die Heard onderhoudt met haar vriendinnen. Heard is biseksueel.

Dergelijke rechtzaken komen meestal aan op getuigenissen en de relatieve geloofwaardigheid van aanklager en aangeklaagde. Helaas worden slachtoffers over het algemeen minder geloofwaardig gevonden dan daders. Hoe groter het verschil in status tussen de aanklager en aangeklaagde, hoe groter dit effect is. Daarom draaien dit soort rechtszaken vaak uit op een slopende, voortdurende karaktermoord op de aanklager. Dat er nog steeds gebruikt wordt gemaakt van seksistische stereotypen om vrouwen als Heard weg te zetten als manipulatieve, promiscue 'golddiggers' maakt dat veel slachtoffers uiteindelijk toch geen aangifte doen.

Volgens sommige Depp-supporters zijn ook twee getuigen en foto-bewijs niet genoeg om een rechtszaak te rechtvaardigen. Wat valt je dan nog te doen?

Toch komen er steeds meer verhalen uit de Amerikaanse showbizz-wereld die suggereren dat huiselijk en seksueel geweld niet alleen vaak voorkomen, maar ook worden toegedekt door belanghebbenden, waaronder bepaalde segmenten van de pers. Zo kwamen Elijah Wood, Corey Feldman en Dylan Farrow al eerder naar voren over hun eigen ervaringen.

Het is geen gemakkelijke opgave om de presumptieve onschuld van de aangeklaagde te balanceren met vertrouwen in een slachtoffer dat aan alle kanten wordt ontmoedigd om naar voren te treden. Maar het is een eerste stap om te erkennen dat de populariteit van de dader niet zou moeten uitmaken en dat slachtoffers niet om de haverklap liegen uit wraak- of hebzucht.